Metoda Ustawień Narodowych // listopad 2014

Metoda Ustawień Narodowych (MUN) to projekt performatywny dotyczący konfliktów na tle etnicznym i religijnym. W warstwie dokumentalnej dotyka problemu pamięci relacji międzyetnicznych na terenach polsko-białoruskiego pogranicza w okresie II wojny światowej, między innymi sprawy Romualda Rajsa, pseudonim Bury. Koncepcja projektu opiera się na mechanizmie przyjmowania i wykonywania ról społecznych, w szczególności roli oprawcy i ofiary. Performans pozwala przetestować granice władzy roli i sytuacji nad jednostką. Treść materiałów źródłowych dotyczących autentycznych wydarzeń zostaje przełożona na język dramatu w postaci dokumentalnych wydarzeń performatywnych, w których bezpośrednio uczestniczą ich widzowie. Każde wydarzenie utrzymane jest w konwencji gry pozwalającej jej uczestnikom na przyjrzenie się swoim reakcjom w złożonych konfliktowych sytuacjach społecznych.

W jednym wydarzeniu bierze udział 10 widzów. Każdy z widzów otrzymuje zestaw słuchawkowy, przez który komunikuje się z nimi Prowadzący (Paweł Smagała). Zapraszamy Was do udziału w grze, w której każdy z Was w wyznaczonych ramach czasoprzestrzennych wciela się w przydzieloną mu rolę. Kanwą gry są autentyczne wydarzenia. Nie chcemy ich jednak rekonstruować. W oparciu o nie budowana jest nowa, aktualna sytuacja, “tu i teraz”. Gra polega na emanowaniu stanem i atmosferą, a przede wszystkim na subtelnym, zindywidualizowanym procesie, który przebiega w wyobraźni każdego z uczestników. Nie tworzymy w niej iluzji rzeczywistości. Uczestnicy nie są aktorami, nie mają udawać, że poszczególne sceny dzieją się naprawdę. Zależy nam abyście używali swojej intuicji, dopowiadali do sytuacji, szukali ukrytych tropów i znaczeń, wielokrotnie przyjmowali różne perspektywy, budowali swoje prywatne „sceny”. Chcielibyśmy, aby zalążki przeżycia rozwijały się wewnątrz uczestników, abyście poprzez zatrzymanie się w poszczególnych scenach dokładne przyglądali się sobie, odkrywali siebie. W strukturze gry stajecie się Użytkownikami Sytuacji.

Fabuła gry skupia się na dwóch dniach tzw. rajdu Burego. 29 stycznia dowodzony przez niego oddział Narodowego Zjednoczenia Wojskowego dokonał egzekucji białoruskich woźniców w lesie obok wsi Puchały Stare. 2 lutego, w dzień święta Matki Boskiej Gromnicznej, miały miejsca pacyfikacje wsi Zanie oraz Szpaki.

Materiały źródłowe:
// Instytut Pamięci Narodowej:
„Informacja o ustaleniach końcowych śledztwa S 28/02/Zi w sprawie pozbawienia życia 79 osób – mieszkańców powiatu Bielsk Podlaski w tym 30 osób tzw. furmanów w lesie koło Puchał Starych, dokonanych w okresie od dnia 29 stycznia 1946 r. do dnia 2 lutego 1946”
// wywiady ze świadkami

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

STRONA: http://metodaustawiennarodowych.pl/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/metoda.ustawien.narodowych

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

AUTORZY
Scenariusz, reżyseria – Michał Stankiewicz
II reżyser – Piotr Sułkowski
Narracja – Paweł Smagała
Scenografia, aranżacja – Karolina Maksimowicz
Wideo – Paweł Szarzyński
Muzyka – Kajetan Łukomski
Audio – Łukasz Zygarlicki
Projekcje – Bartosz Jankowski
Światła – Mateusz Tymura
Dokumentacja – Bartosz Tryzna, Jacek Ryżyński
Scenariusz – Karol Dworakowski
Plakat – Przemysław Sokołowski
Produkcja – Katarzyna Niziołek
Asystentki producenta – Izabela Adamska, Karolina Frąckiewicz, Aleksandra Lulewicz, Anna Moroz

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Projekt jest realizowany w ramach Pracowni Sztuki Społecznej przez Fundację Uniwersytetu w Białymstoku, dzięki uzyskanemu przez reżysera stypendium twórczemu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, oraz wsparciu finansowemu Miasta Białystok i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego.

▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

The Method of National Constellations is a performative project that refers to ethnic and religious conflicts as seen from both the historical and contemporary perspective. As its starting point, it takes the problem of inter-ethnic relations on the areas of Polish-Belarusian borderland during the Second World War, and the actions of Romuald Rajs, also known as Bury, among other cases. It explores the connection between the past and the present socio-political situation in Poland and in the world that is fostering extreme nationalist attitudes and movements.

The concept of the project is based on the mechanism of adopting and performing social roles, in particular those of a victim and of a persecutor. It is aimed at testing the boundaries of power that the role and situation have over an individual. Within this conceptual framework, the content of source materials connected to authentic events is translated into the language of drama in the form of documentary performances which engage the viewers as immediate participants. The performances are kept in the convention of a game, in which the participants gain an insight into their own reactions in complex, conflict-affected social situations.

Time: November 21-23, 2014

Place: Białystok & Warsaw (Poland)

CREW
Dramatist, director – Michał Stankiewicz
2nd director – Piotr Sułkowski
Narration – Paweł Smagała
Scenography, setting – Karolina Maksimowicz
Music – Kajetan Łukomski
Video – Paweł Szarzyński
Sound – Łukasz Zygarlicki
Mapping – Bartosz Jankowski
Lights – Mateusz Tymura
Documentation – Bartosz Tryzna
Assistant dramatist – Karol Dworakowski
Poster – Przemysław Sokołowski
Production coordinator – Katarzyna Niziołek
Production assistants – Izabela Adamska, Karolina Frąckiewicz, Aleksandra Lulewicz, Anna Moroz

Production: University of Białystok Foundation // Social Art Workshop

Financial support: Ministry of Culture and National Heritage, City of Białystok, Podlaskie Voivodeship’s Marshall Office.